W 2021 zorganizowalismy szkolenie w nowej siedzibie Muzeum w
Sobiborze. Wystawa stala w budynku muzeum byla juz gotowa, ale upamietnienie
miejsca komor gazowych i masowych grobow (obozu III) wciaz jednak bylo w
budowie. Zostalo ono uroczyscie otwarte dla zwiedzajacych 14 pazdziernika 2023 r. -
w 80. rocznice buntu wiezniow w 1943 r.
Zapraszamy szczegolnie uczestnikow poprzedniego szkolenia,
ale takze wszystkich zainteresowanych na uzupelnienie wizyty studyjnej w miejscu
pamieci. Skupimy sie tym razem przede wszystkim na pomniku w terenie, ale
rozszerzymy program o miejsca w bezposredniej bliskosci obozu zwiazane z
historia i zaglady lokalnych spolecznosci zydowskich.
Program szkolenia:
godz. 6:30 - zbiorka uczestnikow i wyjazd do Wlodawy.
Miejsce zbiorki - parking przy ul. Grodzkiej pod wiaduktem
mostu Slasko-Dabrowskiego
ok. godz. 10:00 - przyjazd do Wlodawy - spotkanie z Tomaszem Oleksy-Zborowskim - kierownikiem
Muzeum i Miejsca Pamieci w Sobiborze
- spacer po Wlodawie -
sladami wlodawskich Zydow ze szczegolnym uwzglednieniem miejsc i wydarzen
zwiazanych z gettem i deportacja do SS-Sonderkommando Sobibor. Wspolczesne
formy pielegnowania pamieci
Na poczatku 1940 roku zydowskie sklepy i warsztaty rzemieslnicze
zostaly pozamykane. Ludnosc zydowska z powiatu wlodawskiego zaczeto gromadzic w
gettach. Poczatkowo w Slawatyczach, Wisznicach i we Wlodawie, pozniej jedynie
we Wlodawie. Wlodawskie getto znajdowalo sie w granicach ulic Rynek, Solnej
(obecnie PCK), Furmanskiej i Blotnej. Przetrzymywano w nim Zydow z Wlodawy i
okolicznych wsi, a takze np. z Mielca i Kalisza. Ok. 9 000 Zydow z wlodawskiego
getta pracowalo przy osuszaniu pobliskich bagien. W okresie funkcjonowania
getta zginelo w nim kilkaset osob. Pozostali stracili zycie w obozie zaglady w
Sobiborze. Z Wlodawy Zydzi pedzeni byli przez Orchowek do stacji kolejowej lub
bezposrednio do Sobiboru. Na terenie powiatu Niemcy zamordowali ok.18 000 Zydow.
- przejazd do
Adampola - miejsce pamieci
Na terenie osady Adampol w latach 1941-1943 funkcjonowal
niemiecki oboz pracy dla Zydow. Wiezniowie obozu pracowali niewolniczo
na roli. Liczbe ofiar obozu szacuje sie na ok. 600 mezczyzn,
kobiet i dzieci, jednak liczba to moze byc wieksza. Ciala ofiar
grzebano w lesie w masowych i pojedynczych grobach. Wiosna 1944
r. specjalny oddzial pod nadzorem funkcjonariuszy SD przybyl
do Adampola w celu zacierania sladow niemieckich zbrodni. Szczatki
ludzkie wywlekano z grobow i palono na specjalnie do tego
zbudowanym ruszcie. Po wojnie w miejscu paleniska stanal pomnik
w ogolnych slowach upamietniajacy ofiary hitleryzmu. W latach 2014-2016
dr Caroline Sturdy Colls, specjalistka w dziedzinie bezinwazyjnej
archeologii Holocaustu, przeprowadzila w Adampolu serie bezinwazyjnych badan
terenowych. Wnioski zawarla w raporcie, ktory jest jednoczesnie
pierwsza proba monografii adampolskiego obozu. 18 pazdziernika 2021 r. uroczyscie
odslonieto nowy pomnik upamietniajac obok zydowskich ofiar obozu pracy takze zolnierzy Armii Krajowej poleglych w Bitwie pod Wyrykami
stoczonej z Niemcami 8 maja 1944 r. Powstalo niespotykane nigdzie indziej miejsce pamieci skladajace sie z krzyza z polskim orzelkiem
wojskowym ze znakiem Polski Walczacej i
symbolicznej macewy z Gwiazda Dawida.
-
przejazd do Orchowka
W 1942 r. na stacji kolejowej Bug Wlodawski (1 km od wsi Orchowek)
Niemcy rozstrzelali 160 Zydow z Wlodawy, dla ktorych nie bylo miejsca w
wagonach wiozacych ludzi do Sobiboru. Ciala zostaly pochowane w dole obok
stacji przez miejscowa ludnosc wieczorem tego samego dnia. Kolejne
rozstrzelanie mialo tu miejsce w 1943 r. kiedy to funkcjonariusze SS i zandarmerii odebrali zycie 40 Zydom podczas transportowania ich na stacje
kolejowa. Zwloki ofiar zakopano na cmentarzu dla zwierzat polozonym obok
Orchowka. Rowniez w tym czasie prawdopodobnie rozstrzelano kolejnych 50 Zydow,
ktorych zwloki spalono w miejscu egzekucji. Z 2 rodzin zydowskich
mieszkajacych w Orchowku przed wojna, ocalaly tylko 2 osoby.
- przejazd do Sobiboru
Wizyta studyjna w muzeum
i miejscu pamieci w Sobiborze
- skrotowe oprowadzanie po wystawie w budynku Muzeum
(przypomnienie)
- oprowadzanie po terenie bylego obozu - nowe upamietnienie ze
szczegolnym uwzglednieniem odkryc archeologicznych
- prezentacja
multimedialna dot. realizacji miedzynarodowego projektu budowy nowego Muzeum i
upamietnienia > syntetyczna opowiesc uzupelniona fotografiami od momentu
likwidacji obozu, pierwsze upamietnienie, poczatek badan archeologicznych,
konserwacja reliktow fundamentow komor gazowych i budowa (rozne perspektywy i
oczekiwania przedstawicieli 4 panstw)
W trakcie pobytu w muzeum w Sobiborze - przerwa regeneracyjna
na posilek we wlasnym zakresie.
Uwaga - prosimy o
zabranie wlasnego suchego prowiantu (kanapki itp.). Poza sezonem turystycznym
nie ma mozliwosci zamowienia obiadow. Dzieki uprzejmosci Muzeum - gorace napoje
(kawa / herbata) dla uczestnikow szkolenia przygotujemy na miejscu
ok. godz. 16:00 - wyjazd do Warszawy
ok. godz. 19:30 / 20:00 - przyjazd do Warszawy (parking pod
wiaduktem mostu Slasko-Dabrowskiego)
Oprowadzanie kuratorskie i prezentacje poprowadzi: Tomasz Oleksy-Zborowski - kierownik
Muzeum i Miejsca Pamieci w Sobiborze.
-------------------------------------
Cena zawiera: przejazd
autokarem na trasie Warszawa - Wlodawa - Adampol - Orchowek - Sobibor -
Warszawa, wizyty w wymienionych miejscowosciach i w Muzeum i Miejscu Pamieci w
Sobiborze, ubezpieczenie NNW, system tour-guide dla uczestnikow, kawa / herbata
podczas przerwy, zaswiadczenie udzialu w szkoleniu
Cena nie zawiera: suchego prowiantu – prosimy o przygotowanie we wlasnym
zakresie i zabranie ze soba. Mile widziane wlasnorecznie upieczone ciasto :)
Zapisy:
wylacznie droga mailowa - biuro@guideservice.com.pl
Po otrzymaniu zgloszenia przeslemy informacje dotyczace
platnosci.
ZAPRASZAMY
